Ένα ιστορικό σημείωμα για την παρουσία των τεκτόνων στην Αχαϊκή πρωτεύουσα μακριά απο τις όποιες προκαταλήψεις που υπάρχουν για αυτό το θέμα. Η παρουσία τους ξεκινάει απο τις αρχές του 19ου αιώνα και εντείνεται με την ίδρυση της τρίτης κατα σειρά τεκτονικής στοάς στην Πάτρα το 1895. Απο τότε έχουμε την συνεχή παρουσία των στην Πάτρα με κάποιες βέβαια αναγκαστικές διακοπές.Προεπαναστατικώς σύμφωνα με τον Κ. Τριανταφύλλου λειτουργούσε ιταλόφωνη στοά. Η πρώτη πάντως ελληνόφωνη στοά που δημιουργήθηκε στην Πάτρα ήταν ο Αρχιμήδης, η τέταρτη κατα σειρά στοά της Ελλάδας με έτος ίδρυσης το 1863. Σύντομα όμως πρέπει να έγινε ανενεργή. Πάντως το 1867 λειτουργούσε γιατί εδέχθη αντιτεκτονικούς διωγμούς απο την τοπική κοινωνία. Υπαίτιος σύμφωνα με τον ιστορικό Τριανταφύλλου για τις διώξεις αυτές ήταν ο ιεροκήρυξ Μακράκης, ο οποίος φανάτισε το πλήθος με αποτέλεσμα να επιτεθεί εναντίον κάποιων ατόμων που θεωρούνταν τέκτονες. Ο Οδυσσέας Κρητικός μάλιστα μαστιγώθηκε θεωρούμενος ως μασόνος ενώ η οικία του Ζακυνθινού Καλλιβωκά λεηλατήθηκε, ο ίδιος μάλιστα αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Πάτρα και να εγκατασταθεί στην Ιταλία! Επίθεση δέχτηκε και το σπίτι του προξένου της Πρωσίας Στολτενώφ αλλά υπο τον φόβο του διπλωματικού επεισοδίου επενέβη η αστυνομία, η δε κυβέρνηση έπαυσε τον εισαγγελέα και τον αστυνόμο για την μη έγκαιρη επέμβαση. Για τους ίδιους λόγους εγκατέλειψε την Πάτρα για μερικές μέρες ο ρήτορας της στοάς εισαγγελέας Σπ. Γερακάρης.Το 1898 ο Μητροπολίτης Πατρών Ιερόθεος ζήτηση απο το δ.σ. της σχολής των απόρων την παραίτηση του καθηγητή Σαρρή ως τέκτονα. Το δ.σ. αποτελούσαν ο πρόεδρος Θάνος Κανακάρης Ρούφος, ο μητροπολίτης, ο Κ. Λουκάς, που κατα πάσα πιθανότητα πρόκειται για τέκτονα, ο Κ. Κανελλόπουλος, επίσης τέκτονας, ο Δ. Παπανικολάου, ο Πετραλιάς, ο Δ. Γούναρης, ο Ν. Πετραλιάς και ο Ι. Θαλλής. Το δ.σ. αρνήθηκε και ο Μητροπολίτης παραιτήθηκε και ξεσήκωσε τον όχλο. Το θέμα έφτασε στη Βουλή και τον Δεκέμβριο του 1898 ο Σαρρής μετατέθηκε. Να σημειωθεί οτι κατά τον Χρήστο Κορύλλο η σχολή απόρων ήταν δημιούργημα της εκεί τεκτονικής στοάς.Μετά τον Αρχιμήδη ακολούθησε ο Αχαϊκός Αστήρ, με έτος ίδρυσης το 1889, ο οποίος όμως διαλύθηκε το 1893. Στη συνέχεια ακολούθησαν ο Παλαιών Πατρών Γερμανός (Νοέμβριος 1895) με αριθμό ιδρύσεως 22 και ο Φάρος που ιδρύθηκε σχετικά πρόσφατα, το 1996. Οι δύο τελευταίες λειτουργούν κανονικά σε ιδιόκτητο κτίριο. Τα τελευταία χρόνια ιδρύθηκε και στοά Εθνικών, των αποσχιθέντων δηλαδή απο την Μεγάλη Στοά της Ελλάδας. Απο τα μέλη της στοάς Παλαιών Πατρών Γερμανός προέρχεται επίσης η στοά "Κοινόν Αιτωλών" που ιδρύθηκε το 1988. Το 1941 η στοά στεγαζόταν επι της οδού Ζαΐμη ενώ μερικά χρόνια πριν είχαν ιδρύσει τον "σύνδεσμο κοινωνικής πρόνοιας και αντιλήψεως".Τα ιδρυτικά μέλη της Στοάς Παλαιών Πατρών Γερμανός ήταν οι Νικόλαος Πετμεζάς, πρώτος σεβάσμιος της στοάς, Σ. Κακιούζης, Σ. Σωτηρόπουλος, Κ. Φλαμιάτος, πιθανόν συγγενής του Κοσμά Φλαμιάτου, Κ. Λουκάς, πιθανόν σεβάσμιος της στοάς και Κ. Κανελλόπουλος. Ο τελευταίος είναι κατα πάσα πιθανότητα ο πατέρας του Παναγιώτη Κανελλόπουλου, φαρμακοποιός στο επάγγελμα. Οι ημερομηνίες ταιριάζουν ενώ υπερ αυτού του ισχυρισμού συνηγορούν πρώτον το οτι ήταν μέλος του δ.σ. της σχολής των απόρων, δημιουργήματος της Στοάς Παλαιών Πατρών Γερμανός, και δεύτερον το οτι ήταν αυτός που πληροφορήθηκε πρώτος λόγω των στενών φιλικών σχέσεων τον θάνατο του τέκτονα Σαρρή.Με την είσοδο της Ελλάδας στον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο η στοά έπεσε σε ύπνο (Δεκέμβριος 1940) παραμένοντας ανενεργή για 25 χρόνια οπότε και σχηματίστηκε επιτροπή αφυπνίσεως (19 Μαρτίου 1965) αποτελούμενη απο τους Χαρίλαο Κακούρη, πρώην σεβάσμιο της Στοάς, Ι. Ρούβαλη, Δ. Βορίση, Ι. Καλαμπόκα, Αθανάσιο Κοντοσάκη, μετέπειται σεβάσμιο της Στοάς, Χρήστο Βασιλείου, μετέπειτα σεβάσμιο της Στοάς, Ν. Χαϊδόπουλο, που ίσως να είχε διατελέσει σεβάσμιος της Στοάς παλιότερα, και Χ. Ριζόπουλο, μετέπειτα γραμματέα της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος. Εδώ πρέπει να προσθέσουμε τις ενστάσεις ενός ανώνυμου φίλου που υποστήριζε οτι ο Κοντοσάκης δεν ήταν στην επιτροπή αφυπνίσεως καθώς γράφτηκε στην στοά ένα μήνα αργότερα (Για περισσότερα στοιχεία κοιτάξτε στα σχόλια).Αξίζει να σημειωθεί οτι απο την Πάτρα ξεκίνησε η κίνηση των Εθνικών, η δημιουργία δηλαδή της Εθνικής Μεγάλης Στοάς της Ελλάδας. Τον Μάϊο του 1986 κάποιες στοές, με πρώτη αυτών του Παλαιών Πατρών Γερμανού υπέγραψαν μια διακήρυξη, με την οποία ουσιαστικά αποχωρούσαν απο την Μεγάλη Στοά της Ελλάδος. Τη διακήρυξη εκ μέρους της πατρινής στοάς υπέγραφαν 37 απο τα 42 μέλη, μεταξύ των οποίων και ο Στέφανος Παϊπέτης ουσιαστικός υποκινητής της αποχώρησης και πρώτος Μέγας Διδάσκαλος της Εθνικής Μεγάλης Στοάς της Ελλάδας. Στη συνέχεια οι Εθνικοί αφύπνισαν τον Αχαϊκό Αστέρα. Παράλληλα η στοά Παλαιών Πατρών Γερμανός απέκτησε τον αριθμό 1 στους Εθνικούς. Και οι δύο Στοές σήμερα υπολειτουργούν. Η ιστορία των Εθνικών εξετάζεται ξεχωριστά απο αυτή της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος.Παρακάτω παρουσιάζουμε την λίστα των διατελεσαντων Μεγάλων Σεβάσμιων της Στοάς "Παλαιών Πατρών Γερμανός".Παλαιών Πατρών Γερμανός* Νικόλαος Πετιμεζάς (1895), προφανώς απόγονος της γνωστής οικογενείας των πολιτικών και αγωνιστών και ιδρυτικό μέλος της στοάς Παλαιών Πατρών Γερμανός* Κ. Λουκάς, δεν είναι σίγουρο αλλά είναι πολύ πιθανόν να διετέλεσε και αυτός σεβάσιμος της στοάς. Ανήκε στα ιδρυτικα μέλη της στοάς.* Αναστάσιος Κεφάλας (1923-24)* Χάρολδ Χαϋλανδ (1924-25)* Αναστάσιος Κεφάλας (1925-26)* Χαρίλαος Κακούρης (1929-31), ναυτικός πράκτορας, επιχειρηματίας, διανοούμενος και πρόξενος της Σουηδίας στην Πάτρα εκ Κεφαλληνίας. Ήταν μέλος στην επιτροπή αφιπνύσεως της στοάς το 1965.* Γεώργιος Τριάντης (1931-32), δραστήριο μέλος της πατραϊκής κοινωνίας. Δημοτικός σύμβουλος πολλάκις, πρόεδρος εμπορικού συλλόγου, διετέλεσε για ένα διάστημα δήμαρχος Πατρέων ενώ παράλληλα ασχολιόταν με το εμπόρειο της σταφίδας απο το οποία είχε αποκτήσει τεράστια περιουσία. Θεωρείται ένας απο τους μεγαλύτερους ευεργέτες του Δήμου (Τριάντειος κ.λπ.). Σύζυγός του ήταν η Αλεξάνδρα Τριάντη, το γένος Κοτζιά, διάσημη τραγουδίστρια του Lied.* Στήβενς Εδουάρδος (1933-35)* Αλέκος Κρεμύδης (1935-37), της γνωστής οικογένειας των εμπόρων* Δημήτριος Κραψίτης (1937-39)* Ιωάννης Ραυτόπουλος (1939-40)* Χρήστος Βασιλείου (1965-67), μέλος της επιτροπής αφυπνίσεως της στοάς το 1965 και μέλος της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδας.* Κωνσταντίνος Παπαγγελούτσος (1967-69)* Γεώργιος Κατσάμπας (1971-75)* Βασίλειος Πιλάλης (1975-77), δραστήριο μέλος της πατραϊκής κοινωνίας. Πρόεδρος δικηγορικού συλλόγου, υποψήφιος δήμαρχος Πατρέων και υποψήφιος βουλευτής Αχαΐας.* Δημήτριος Πούντζας (1977-81), απο την γνωστή οικογένεια στα Μποζαΐτικα* Κωνσταντίνος Τζοβάρας (1981-65)* Στέφανος Παϊπέτης (1985-87) , μετέπειτα ιδρυτής και Μέγας Διδάσκαλος της Εθνικής Μεγάλης Στοάς της Ελλάδας. Καθηγητής Φυσικής του πανεπιστημίου Πατρών.* Ευάγγελος Παλάσκας (1987-89)* Αθανάσιος Κοντοσάκης (1989-91), μέλος της επιτροπής αφυπνίσεως της Στοάς το 1965.
