(Σημ blog. Αναδημοσίευση
από το blog tekton33.blogspot.com )
Ήταν Οκτώβριος του 1872,
στην Κωνσταντινούπολη, με την τότε ευρισκόμενη σε πλήρη ακμή ελληνική παροικία,
όταν ο επίδοξος διάδοχος του σουλτανικού θρόνου, πρίγκιπας Μουράτ, μυήθηκε στη
στοά «Πρόοδος» ("Terakki"), μια διαδικασία που έλαβε χώρα στο σπίτι
του αδ. Κλεάνθη Σκαλιέρη.
Οι συνθήκες κάτω από τις
οποίες πραγματοποιήθηκε η εισδοχή του Μουράτ στον τεκτονισμό θυμίζουν θρίλερ:
για να περάσει απαρατήρητος από τις πύλες των ανακτόρων είχε μεταμφιεστεί σε...
Αρμένη ψαρά!
Έτσι κατέφτασε στο σπίτι του
Σκαλιέρη, όπου παρευρίσκονταν μεγάλες μορφές του Ελευθεροτεκτονισμού (ο
μετέπειτα δήμαρχος Παρισίων Λουδοβίκος Αμιάμπλ, ο πρέσβης της Βρετανίας σερ
Τζωρτζ 'Ελιοτ, ο διπλωμάτης Αλέξανδρος Χολίνσκι κτλ.).
Βασικό ζήτημα της βραδιάς
υπήρξαν oι γεωπολιτικές εξελίξεις στην περιοχή, με τους παριστάμενους ξένους να
επιμένουν ιδιαίτερα στην ελληνοτουρκική συνεννόηση ως βασική προϋπόθεση της
ισορροπίας στην περιοχή.
Ακολούθησε σε λίγο καιρό η
ίδρυση στοάς, με την ονομασία «Φως της Ανατολής» και υπό την ηγεσία του
Σκαλιέρη, που θα προέβαλλε το κοινό ελληνοτουρκικό όραμα: την ένωση Ελλήνων και
Τούρκων σε μια ομοσπονδία, η οποία θα βασιζόταν στις «αξίες του
Ελευθεροτεκτονισμού». Δηλ. στον φιλελευθερισμό, την ισότητα και την αλληλεγγύη.
Στο σχέδιο αυτό προσχώρησε
αμέσως και ο τότε μέγας βεζύρης Μιντχάτ πασάς, στενός φίλος του Σκαλιέρη και
άνθρωπος της Μεγάλης Στοάς της Αγγλίας (είχε μυηθεί στον τεκτονισμό στην
Αγγλία, όπου σπούδαζε).
Τόσο ο Μιντχάτ πασάς όσο και
ο πρίγκιπας Μουράτ θεωρούνταν από τους Δυτικούς «ανοιχτά μυαλά», που θα
μπορούσαν να συμβάλλουν τα μέγιστα στην πραγματοποίηση της ελληνοτουρκικής
«ουτοπίας».
Τελικά το 1876 ο Μουράτ
εφέντης έγινε σουλτάνος και ο Μιντχάτ πασάς διορίστηκε πρωθυπουργός.
Πολλοί πίστεψαν τότε πως
είχε έρθει η μεγάλη στιγμή της αναγέννησης του Βυζαντίου: ριζική ανάπλαση του
χάρτη της περιοχής, με αποβολή των σλαβικών και των αραβικών λαών (που θα
έκαναν είτε δικά τους ανεξάρτητα κρατίδια είτε θα ενώνονταν υπό τη μορφή πανσλαβισμού
και παναραβισμού) και ένωση Ελλήνων και Τούρκων σε μια ομοσπονδία, η οποία θα
βασιζόταν στις «αξίες του Ελευθεροτεκτονισμού». Δηλ. στον φιλελευθερισμό, την
ισότητα και την αλληλεγγύη...
Πρωτεύουσα της
ελληνοτουρκικής αυτοκρατορίας θα ήταν βέβαια η Κωνσταντινούπολη, που θα ήταν το
κέντρο του κόσμου όλου (και ως γεωγραφική πύλη της Ευρασίας), ένας πραγματικός
«φάρος της Ανατολής», που θα φώτιζε πολιτισμικά ολόκληρο τον πλανήτη!
Η Ρωσία, θορυβημένη από τα
σχέδια των Δυτικών (αφού ένα νέο «Βυζάντιο» θα ανέκοπτε τον ηγεμονικό της ρόλο
στην Ευρασία), άρχισε να συνωμοτεί κατά του νέου σουλτάνου.
Ο στρατηγός Ιγκνάτιεφ (τότε
πρέσβης της χώρας του στην Πόλη), χρησιμοποιώντας τον Ιησουίτη γιατρό
Καπολεόνε, επενέβη προς όφελος των Ρωσικών συμφερόντων.
Ο Καπολεόνε (που έλαβε για
τον σκοπό αυτό μυριάδες ρούβλια...) χαρακτήρισε τον σουλτάνο Μουράτ
«φρενοβλαβή» και τελικά κατάφερε να τον απομακρύνει από τη θέση του.
Νέος σουλτάνος ανέλαβε ο
Αβδούλ Χαμίτ, που είχε τη στήριξη της Ρωσίας και διέπραξε πλήθος ωμοτήτων και
βιαιοπραγιών... Ο Μουράτ κλείστηκε στα μπουντρούμια των ανακτόρων για
«θεραπεία» μέσω... υπνωτισμού και υδρόλουτρων κι έτσι η Ρωσία προσωρινά
ηρέμησε.
Τότε ο Σκαλιέρης οργάνωσε
την απόδραση του Μουράτ από το δεσμωτήριό του.
Τη νύχτα της 15ης Απριλίου
του 1877, με μια ομάδα έμπιστων Ελλήνων και Τούρκων τεκτόνων, μπήκαν στα
υπόγεια δώματα των ανακτόρων, μέσα από τους υπονόμους, και προσπάθησαν να
απελευθερώσουν τον φυλακισμένο σουλτάνο.
Δεν τα κατάφεραν όμως: από
λάθος υπολογισμό βγήκαν στον θάλαμο των φρουρών...
Αμέσως συνελήφθησαν και ο
Σκαλιέρης οδηγήθηκε τελικά, μετά από περιπέτειες, στη δήμευση της τεράστιας
περιουσίας του και στην εξαθλίωση.
Πέθανε το 1891 ως ένας απλός
και φτωχός υπάλληλος της Εταιρείας Σιδηροδρόμων Πελοποννήσου!
Είχε προηγηθεί το 1883 η
δολοφονία του Μιντχάτ πασά από τα όργανα του Αβδούλ Χαμίτ, ενώ η τραγωδία
ολοκληρώθηκε το 1904, με τον θάνατο του Μουράτ, ο οποίος δεν κατάφερε ποτέ να
ξεφύγει από την πλήρη απομόνωση, στην οποία είχε καταδικαστεί από τον σκληρό
διάδοχό του (πέρασε 27 ολόκληρα χρόνια εγκλωβισμένος στο ανήλιαγο κρατητήριό
του...).
