ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 1931

(Αναδημοσιεύουμε μια πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη από το επίσημο site της Τεκτονικής Στοάς <<ΑΣΤΕΡΑ της ΑΝΑΤΟΛΗΣ>> της Ζακύνθου (zante-freemasons.gr)

Υπάρχουν κάποιοι μύθοι οι οποίοι, με την κακόβουλη συχνή αναφορά εις αυτούς, τείνουν να θεωρηθούν (και πολλές φορές θεωρούνται) αναντίρρητες αλήθειες.

Φυσικά η απαρχή της εμφάνισης αυτών των μύθων ίσως να οφείλεται εις κακή (ηθελημένα ή όχι) πληροφόρηση. Όμως η εν συνεχεία συνεχής τους επανάληψη, τις περισσότερες φορές σκοπό έχει είτε να βλάψει την ηθική υπόσταση ή την φήμη του αναφερομένου εις αυτούς, είτε να δικαιολογηθούν τα αδικαιολόγητα.

Μοναδική αλλά και απόλυτα αποτελεσματική αντιμετώπισης παρόμοιας μορφής κακόβουλων επιθέσεων αποτελεί η έρευνα και η παράθεση ιστορικών στοιχείων.

Ένας τέτοιος μύθος λοιπόν για πολλές δεκαετίες αναφέρεται εις την δήθεν μη πατριωτική στάση των προπατόρων μας του Αστέρα της Ανατολής, κατά την περίοδο των γεγονότων εις την Κύπρο κατά το έτος 1931.

Όμως η πολυτιμότατη πλήρης σειρά Πρακτικών που η Στοά μας φυλάσσει ως κόρη οφθαλμού, αποδεικνύει όχι μόνο την ανακρίβεια του παραπάνω ισχυρισμού, αλλά και τα πατριωτικότατα αισθήματα των τότε μελλών της Στοάς μας.

Διότι αδελφοί μου επί του προκειμένου έχει απόλυτη εφαρμογή η σοφή Λατινική ρήση:

Scripta manent verba volant (Τα γραπτά μένουν, τα λόγια πετούν).

Πριν από μερικούς μήνες, ερευνώντας τα Πρακτικά του έτους 1931 για ένα θέμα άσχετο από αυτό το οποίο πραγματεύομαι τώρα, με έκπληξή μου έπεσα πάνω στα παρακάτω Πρακτικά, τα οποία εκτενώς αναφέρονται εις το εν λόγω θέμα, και των οποίων σας παραθέτω τα σχετικά αποσπάσματα.

Έτσι στο Πρακτικό της 6^ης Νοεμβρίου 1931 αναφέρεται:

Τακτική συνεδρίασις της 6^ης Νοεμβρίου 1931

Τον Σεβ. Διδ. απουσιάζοντα εις Αθήνας αναπληροί επί του θρόνου ο αδ. πρών Σεβ. Διον. Δάσης.

……………………………………………………………………………………………………….

Κατόπιν ο αδ. Β. Επ. Κ. Αναγνωστόπουλος ζητών παρά του Σεβ. τον λόγον, προτείνει όπως εν τω διαδραματιζομένω δράματι των Κυπρίων, μην μείνωμεν απαθείς, αλλά επί τη βάσει των αρχών της ελευθερίας, υπέρ ής αγωνίζονται ήδη οι Κύπριοι, υφιστάμενοι, ως εκ της εν είδει επαναστάσεώς των πιέσεις, διωγμούς, απευθύνωμεν και ημείς έκκλησιν προς την Μ. Στοάν ίνα επεμβαίνουσα παρά τη Αγγλική Κυβερνήσει αναστείλει τας πιέσεις και υποστηρίξει τον αγώνα της ανεξαρτησίας των.             Ο αδ. Σεβ. λέγει ότι ήκουσεν μετά προσοχής της σοβαράς πλην εντελώς απροόπτως και άνευ ουδεμιάς πρότερον μετ αυτού επί τοιούτου λεπτού, σοβαρού ζητήματος, συνεννοήσεως προς υποβολήν τοιαύτης προτάσεως, και ότι ως Έλλην συμπαθεί απολύτως προς τον αγώνα των Κυπρίων, αλλά η επί της υποβληθείσης προτάσεως ενέργεια ημών δέον να είναι λίαν περιεσκεμένη καθότι η προκειμένη περίπτωσις είναι πολιτικής φύσεως, ο δε Αγγλικός Τεκτονισμός επιμελώς ουδόλως αναμιγνύεται εις τοιαύτα ζητήματα εξαρτώμενα απολύτως εκ της επιβολής της πολιτικής. Αφ ετέρου και η εκ της Μ. Στ. της Αγγλίας εξάρτησις ημών καθιστά έτι μάλλον λεπτή την θέσιν μας, μη δυναμένων άλλωστε και κατ ουδένα τρόπον να ενεργήσωμεν τουλάχιστον τελεσφόρως.  Τούτων ούτως εχόντων και δεδομένου ότι τυπικώς προΐσταται της αποψινής συνεδριάσεως καλόν είναι  να περιμένωμεν τον εν ενεργεία Σεβ. και να μελετηθεί ευρύτερον η πρότασις και επιμελέστερον.

Ο αδ. Β. Επ. και τινές αδελφοί επιμένουν και ζητούν και τηλεγραφικώς να αποστείλωμεν έκκλησιν ή διαμαρτυρίαν. Ο Σεβ. αντιλέγει και ο Γραμματεύς αναγκάζεται να φέρει εις γνώσιν της Στοάς ότι καθ ά έχει μελετήσει εν τω αρχείω της Στοάς επί αναλόγου ζητήματος φύσεως πολιτικής (περί ενεργειών εν Κερκύρα της Ιταλικής προπαγάνδας κατά το 1917 και διαμαρτυρίας διαβιβασθείσης παρά της εν Κερκύρα  Γαλλικής Στοάς Φοίνιξ όπως διαβιβασθεί παρ ημών εις την Μ. Στοάν) η απάντησις της Μ. Στοάς ήτο ότι ο Τεκτονισμός και δή ο Αγγλικός ουδόλως αναμειγνύεται με πολιτικής φύσεως ζητήματα. Πάντως ας αναμείνωμεν και την άφιξιν του Σεβ. ίνα μελετήσωμεν κάλλιον το ζήτημα πάντοτε υπό την έννοιαν της εκκλήσεως προς τα τεκτονικά αισθήματα των αδελφών.

Ο Β. Επ. επιμένει και ο Σεβ. αναγκάζεται να θεωρήσει περαιωθείσαν την συζήτησιν καθόσον έτεινε να εκτραπεί του θέματος μεταξύ των αδ.

Μεθ ό περιέρχεται ο σάκος…………………………………………

Ουδείς δύναται να ισχυρισθεί ότι η στάση του αδ. Δάση δεν ήταν η ενδεδειγμένη, λαμβανομένου υπ όψιν ότι, όπως και ο ίδιος λέγει, αντικαθιστούσε εις την συνεδρίαση αυτήν το Σεβάσμιο της Στοάς και επί ενός τόσο λεπτού θέματος ασφαλώς δεν μπορούσε και δεν έπρεπε να αναλάβει την ευθύνη της διεκπαιρεώσεώς του.

Και έτσι εις την αμέσως επομένη συνεδρίαση εις την οποία παρίσταται ο Σεβάσμιος της Στοάς διαβάζουμε:

Έκτακτος συνεδρίασης της 13^ης Νοεμβρίου 1931

Παρόντων των τακτικών Αξιωματικών……………………………………………….

Ο Σ. Διδ. κατόπιν αναφερόμενος εις την κατά την παρελθούσαν συνεδρίασιν της 6^ης τρέχοντος υποβληθείσαν πρότασιν υπό του Β. Επ. εν σχέσει με τον Κυπριακόν αγώνα εκφράζει και ούτος τα αισθήματα πατριωτισμού και συμπαθείας άτινα αισθάνεται και αποφασίζει όπως προς αποφυγήν διαταραχής της αρμονίας εν τη Στοά εκ της επεκτάσεως παρομοίας συζητήσεως μετεχούσης ακουσίως και της πολιτικής και λόγω του λεπτού της θέσεως ημών, να συστήση μίαν επιτροπήν ήτις να μελετήση το ζήτημα και να φέρει τα συμπεράσματά της ενώπιον της Στοάς. Ταύτην συνιστά εκ των εξής αδελφών: 1) Σεβ. Ν. Καιροφύλακας, πρώην Σεβ. Δ. Δάσης, Κ. Πολίτης, Δ. Ιθακήσιος, Γ. Σαρακίνης,     Ι. Βουτσινάς, αδ. αδ. Αν. Χρονόπουλος, Ν. Μπερέτης, Π.Καρατζάς, Ε. Χονδρογιάννης και των δύο Εποπτών Γ. Δ. Μαρίνου και Κ. Αναγνωστόπουλου. Συνεχίζων αντικρούει το κατά την προηγουμένην συνεδρίασιν υπό τινός αδ. επισκέπτου λεχθέν ότι ο Αγγλικός Τεκτονισμός επηρεάζεται υπό της Αγγλικής Κυβερνήσεως και παραθέτει αποσπάσματα εξ Αγγλικών κειμένων διδασκαλίας του ήν έκαμε εις την Στοάν κατά την 23^ην Ιανουαρίου έ. έ., άτινα εμπεριέχουν τας υψηλάς περί Τεκτονισμού ιδέας των Άγγλων και πόσον ούτοι διατηρούσιν αυτόν ανεπηρέαστον οιασδήποτε πολιτικής επιρροής. Κατόπιν τούτων θεωρώ λέγει την συζήτησιν ταύτην περαιωθείσαν και θα αναμείνωμεν το αποτέλεσμα της Επιτροπής. Ανακοινεί επίσης πληροφοριακώς τί συνέστησεν η Μεγάλη Ανατολή της Ελλάδος εις τας υπό ταύτην Στοάς αίτινες ήρχισαν να τη διαβιβάζουσιν σχετικά ψηφίσματα, ότι δηλαδή απαγορεύει εις αυτάς να αναμειγνύονται εις ζήτημα τοιούτον όπερ διαβεβαιεί ότι έχει αναλλάβει αυτή αύτη να χειρισθεί μετά περισκέψεως. 

………………………………………………..

Εις τις αμέσως επόμενες από την παραπάνω συνεδρίαση ημέρες, η σχηματισθείσα επιτροπή ασχολήθηκε άμεσα και χωρίς χρονοτριβή με το θέμα και παρουσίασε την απόφαση εις την οποία κατέληξε εις την αμέσως επομένη συνεδρίαση.

Έτσι εις τα Πρακτικά εκείνης της συνεδριάσεως διαβάζουμε:

Έκτακτος συνεδρίασης της 16^ης Νοεμβρίου 1931

Παρόντων των τακτικών Αξιωματικών ………………………………………………………………..

Ο Σεβ. λέγει ότι η Επιτροπή εις ήν καίτοι προσκληθείς δεν προσήλθεν ο αδ. Β. Επ. Κ. Αναγνωστόπουλος, μετά πολύωρον συζήτησιν κατέληξεν εις την σύνταξιν της εκκλήσεως ταύτης, φερομένης ως εκκλήσεως των εν Ζακύνθω Τεκτόνων, προς τους εν Αγγλία δια  μέσου της Μ. Στοάς.

Αναγιγνώσκει ταύτην έχουσαν ούτω Ελληνηστί:

Έκκλησις των εν Ζακύνθω Τεκτόνων

                                            Προς τους εν Αγγλία αδελφούς των

(Δια της Ηνωμένης Μ. Στοάς της Αγγλίας)

Οι εν Ζακύνθω ελεύθεροι Τέκτονες, έχοντες υπ όψιν ότι θεμελιώδης του Τεκτονισμού Αρχή είναι η επιδίωξις της ηθικής ελευθερίας ήτις παρακολουθεί τον κατά φύσιν άνθρωπον και ότι τή ηθική επίσης ελευθερία έπεται πάντοτε ο προς απόκτησιν πολιτικής ελευθερίας πόθος αλλά και τούτου την πραγμάτωσιν επακολουθεί ο τελειωτικός προς εθνικήν αποκατάστασιν πόθος, και

Γιγνώσκοντες εκ της Ιστορίας ότι το ευγενές, μεγάθυμον και φιλοδίκαιον Αγγλικόν έθνος ουδέποτε κατ άπασαν την μακράν και ένδοξον πολιτικήν του σταδιοδρομίαν  παρείδε τα φυσικά και απαράγραπτα του ανθρώπου δίκαια και περί πολλού ποιείται των Λαών την Ιστορίαν και τας παραδόσεις,

Ποιούνται έκκλησιν προς τα ελευθερόφρονα και φιλάνθρωπα αισθήματα των εν Αγγλία αδελφών των όπως μη παροραθώσι τα δίκαια ταύτα και κατά τον αγώνα της Ελληνικοτάτης Κύπρου, την οποίαν η αιωνία και εκ του φυσικού δικαίου εκπορευομένη κεντρομόλος δύναμις της Φυλής, φέρει εις εκδήλωσιν του πόθου προς Εθνικήν Αποκατάστασιν.

Η Επιτροπή (The committee)

By order N. A. Kerofilax W.M.

(υπ) Ν. Καιροφύλαξ Σεβ. Διδ.

Ο Σεβ. Διδ. θέτει την έκκλησιν ταύτην υπό την κρίσιν των αδελφών.                Πληροφορεί πάλιν τους αδελφούς ότι έλαβε επιστολήν παρά του εν Αθήναις μεταβόντος  αδ. Αγγ. Σαλούτση δι ής ούτος πληροφορεί ημάς ότι του ζητήματος επελήφθη μόνον η Μ. Αν. της Ελλάδος.

Μετά διαλογικήν συζήτησιν εγκρίνεται η άνω έκκλησις και αποφασίζεται όπως αποσταλή αμέσως εις Αγγλίαν.  Κατόπιν ο Σεβ. δίδει εξηγήσεις τινάς επί παραξηγήσεως προκληθείσης ότι κατά την προηγουμένην συνεδρίασιν απαγόρευσε τάχα τον λόγον εις αδ. κλπ., εν ώ πράγματι παραπέμψας το ζήτημα εις επιτροπήν, ηθέλησε να προλάβη ασκόπους συζητήσεις διαταραξαμένης ίσως της αρμονίας εν τη Στοά ήν είναι υποχρεωμένος να μην αφήση να διαταράσσεται. Επίσης δίδει και ο αδ. Πρ. Σεβ. Δ. Δάσης εξηγήσεις και λέγει ότι η κατά την εσπέρα της 6^ης τρέχ. ευθύνη του ήτο μεγάλη ως ευρισκομένου επί του θρόνου Στοάς ήτις καθώς και άπασαι αι Στοαί εκπροσωπούν τον νουν και ουχί την καρδίαν των απαρτιζόντων μελών.

Ο αδ. Βαλδρέσκας λέγει ότι πολλά των λεχθέντων ενταύθα έχουσι διαδοθή εις την έξω κοινωνίαν και πρέπει να ανευρεθή ο διαδίδων και να τιμωρηθή αυστηρώς.

Ο Σεβ. λέγει ότι δυστυχώς παρά τας εκάστοτε συστάσεις  αι τον Εσ. Κανονισμόν, τοιαύται γνωστοποιήσεις λαμβάνουν χώραν και το χειρότερον ότι δεν είναι δυνατόν να ανευρεθή ο ένοχος.

Τέλος μετά τινας ετέρας διασαφήσεις μεταξύ αδελφών αίτινες αποφασίζεται όπως μη αναγραφώσιν εν τοις Πρακτικοίς, η συζήτησις θεωρείται λήξασα.

………………………………………………………………

Εν κατακλείδι δεν μπορώ να αποφύγω τον πειρασμό να διατυπώσω την άποψη ότι τα όσα καταγράφονται εις τα πρακτικά ουδόλως δικαιολογούν διάσπαση της Στοάς και αποχώρηση αδελφών από αυτήν.

Άλλωστε η Ιστορία έχει καταγράψει ότι ελάχιστοι Έλληνες δεν τίμησαν με την στάση τους την Ελληνικότητά τους και πάντως, εκείνοι που κόπτονται περί των πατριωτικών αισθημάτων δεν ωθούνται εις τούτο πάντοτε από τις πλέον αγνές προθέσεις, ούτε και κατά τεκμήριο είναι και οι πλέον ένθερμοι πατριώτες.

Εξ όλων των παραπάνω αναφερομένων εις τα Πρακτικά αποδεικνύεται τρανά και χωρίς κανένα περιθώριο αμφιβολίας ότι οι τοτινοί αδελφοί μας, όχι μόνο δεν υστερούσαν σε  Πατριωτισμό και ευαισθησία οποιουδήποτε άλλου, αλλά και προέβησαν ομόφωνα και ομόψυχα εις την μόνη ενέργεια η οποία ευρίσκετο εντός των δυνατοτήτων των.

Και ασφαλώς δεν πρέπει να παραλείψουμε να παρατηρήσουμε, αλλά και έντονα να τονίσουμε, ότι ουδαμού εις τα Πρακτικά αναφέρεται η περίφημη φράση, της οποίας γίνεται συνεχώς κατά κόρον χρήση υπό των παραποιούντων την ιστορία περί «Αγγλικού εδάφους».

Όλα τα παραπάνω αδελφοί μου για μία ακόμα φορά διατρανώνουν την πεποίθησή μου ότι δικαίως θεωρώ τον εαυτό μου υπερήφανο μέχρι υπερβολής, επειδή είχα την τύχη να μυηθώ και να ζήσω μέσα σε αυτήν την Ιστορικότατη , Σεβασμία Στοά, την οποία απεριόριστα εκτιμούν, υπολήπτονται και σέβονται  τόσο οι Τέκτονες ανά την υφήλιο, όσο και η μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων αδελφών μας πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, και καλώ όλους τους αδελφούς, ιδιαίτερα τους νεώτερους, να συμμεριστούν τα συναισθήματά μου και να διαδηλώνουν παντού με υπερηφάνεια την ιδιότητά τους ως μελών αυτής της Στοάς, η οποία τόσο σπουδαίο και ανεξίτηλο ρόλο έχει παίξει εις την Ιστορία της Ελλάδος αλλά και της ιδιαίτερης πατρίδας μας.

Ν.Ι.Ζαχαρόπουλος Μ.Υ.Β.

Posted in: