Ο ΔΙΑΒΗΤΗΣ

Αν ο σταθερού σχήματος γνώμονας αντιστοίχησε στην ύλη και την παθητική αρχή, ο διαβήτης, που τα σκέλη του ανοίγουν κατά τη βούληση του έμπειρου τεχνίτη, ταυ­τίστηκε με το πνεύμα και την ενεργητική αρχή. Η εφεύρεση του διαβήτη αποδόθη­κε στον Δαίδαλο ή τον ανιψιό του Πέρδικα ή Τάλω και από άλλους στον Θεόδωρο τον Σάμιο.
Επειδή χαράσσει περιφέρεια με κέντρο, σύμβολο του εκδηλωμένου σύμπαντος αλλά και του ήλιου, θεωρήθηκε ηλιακό έμβλημα που εικονίζει την άπειρη περιφέρεια ιοι» σύμπαντος και ίο κεντρικό σημείο απ' όπου προέρχεται κάθε εκδήλωση ή εξέλιξη.
Τα κινούμενα σκέλη του επιτρέπουν να μετράμε τη σχέση του ανώτερου ιδανι-
κου και της πραγματικότητας, τηςς προσωπικότητας μας και της περιφέρειας μέχρι
της οποίας πρέπει να εκτείνεται κάθε επιδιωκόμενος σκοπός. Έτσι ο διαβήτης εί­ναι κι όργανο » κείνου που σκέπτεται με λογική και ενεργεί με διάκριση και παριστά το σχετικό και το απόλυτο.
Βλέπουμε λοιπόν πως δυο κλασικά εργαλεία χειρωνακτών έγιναν σύμβολα μιας συντεχνίας και στη συνέχεια εμπλουτίστηκαν με ηθικές και μεταφυσικές έννοιες.
Από την εποχή εκείνη, όπου η συντεχνία δίδασκε στα μέλη της τις κύριες ιστο­ρίες της Βίβλου, προέρχονται και ο σχετικός συμβολισμός. Ένα από τα πλέον χα­ρακτηριστικά είναι η κλίμακα του Ιακώβ. Η ιστορία της προέρχεται από το ΚΗ κε­φάλαιο της Βίβλου. Διηγείται πως ο Ιακώβ έλαβε εντολή από τον πατέρα του Ιωσήφ να ταξιδέψει προς μια μακρινή περιοχή του Παδαμ-αράμ. Ένα βράδυ προσπάθη­σε να κοιμηθεί χρησιμοποιώντας σαν μαξιλάρι μια πέτρα. Ξαφνικά, και ενώ έμπαι­νε στον κόσμο του ονείρου, είδε να εμφανίζεται μια σκάλα που ξεκινούσε από την πέτρα μπροστά του και ανυψωνόταν ως τους ουρανούς. Άγγελοι ανεβοκατέβαιναν πάνω της και από την κορυφή ο Θεός τού υποσχέθηκε πως οι απόγονοι του θα εί­ναι πολυάριθμοι και ευτυχισμένοι. Όταν ξύπνησε ο Ιακώβ, καθιέρωσε εκείνο τον τόπο ως Οίκο Θεού.
Το σύμβολο της κλίμακας υπήρχε βέβαια και σε άλλα αρχαία Μυστήρια. Στα Μυστήρια του Μίθρα υπήρχε κλίμακα αποτελούμενη από επτά διαφορετικούς
κύκλους ή πύλες, διαμέσου των οποίων περνούσε συμβολικά η ψυχή για να προσεγγίσει το θείο. Κάθε βαθμίδα αντιστοιχούσε σε ένα μέταλλο, έναν πλανήτη και - ναν κόσμο. Αντίστοιχος συμβολισμός με σκάλα επτά βαθμίδων που αναλογούν σε διαφορετικούς κόσμους περιέχουν και τα βραχμανικά Μυστήρια. Κατά καιρούς
διάφοροι σοφοί έχουν αναφερθεί στην κλίμακα του Ιακώβ. Ο Μαϊμωνίδης
έγραψε πως αυτή η κλίμακα συμβόλιζε τη Φύση και το έργο της, ενώ ο Πίκο ντε λα Μιράντολλα πως είναι σύμβολο πνευματικής επικοινωνίας της γης με τον ου­ρανό. «Επί της κλίμακος αυτής μπορεί ο άνθρωπος να ανέρχεται και να κατέρχεται μετά των αγγέλων μέχρις ότου το πνεύμα του αναπαυθεί στους κόλπους της θεότητας». Οι προηγούμενες αναφορές αφορούσαν συνήθως μια κλίμακα επτά βαθμίδων. Ο μεγάλος Ροδόσταυρος και Ερμητιστής Φλουντ ονομάζει την κλίμακα σύμβολο του τριπλού κόσμου: ηθικού, φυσικού και πνευματικού. Και από αυτήν την πηγή πρέπει να έχει μπει το διαφοροποιημένο σύμβολο σε πολλά ελευθεροτεκτονικά συστήματα που απεικονίζουν την κλίμακα με τρεις βαθμίδες.

Πηγή:Η δύναμη των συμβόλων, εκδ. Αρχέτυπο,Αθήνα 2006

Posted in: