ΤΕΚΤΟΝΙΣΜΟΣ

Τρίτη 10 Νοεμβρίου 2009

Τεκτονική Στοά Ναυπλίου



Λίγοι ίσως γνωρίζουν ότι η πρώτη Τεκτονική Στοά στην ελεύθερη Ελλάδα, λειτούργησε στο Ναύπλιο. Μέχρι την δημοσίευση των σχετικών στοιχείων από την Πελοποννησιακή Πρωτοχρονιά το 1958, θεωρείτο ότι η πρώτη Στοά με το χαρακτηριστικό όνομα «Πανελλήνιον» λειτούργησε στην Αθήνα το έτος 1863.


Από επιστολή του Ιωάννη Βαπτιστή Θεοτόκη κατοίκου Ναυπλίου, προς τον κόμη Διονύσιο Ρώμα* στην Ζάκυνθο, χρονολογημένη από 22 Μαΐου 1825, προκύπτει ότι από τότε ξεκίνησαν οι διεργασίες για την ίδρυση Στοάς.

Στην επιστολή του γράφει:



Η σφραγίδα της Τεκτονικής Στοάς Ναυπλίου
Δια του αρχιμανδρίτου Ζένσου σας παρεκάλεσα να μοι αποστείλητε πάν ότι αναγκαιοί δια να φωτισθώμεν, δηλαδή όπως ιδρύσωμεν μίαν στοάν Μασονικήν ( Loggia M.) το μόνον μέσον ίνα ενθουσιάσωμεν και προσελκύσωμεν πατριώτας τινάς επί τω σωτηρίω σκοπώ να υπερασπίζουσι τα δίκαια της ημετέρας πατρίδος κτλ. Πάν άλλο σύστημα θα ήτο επικίνδυνον και θα εδημιούργει μεταξύ ημών διαφωνίας, τόσον περί της διατάξεως του ιδρύματος, όσον και περί του αποδεκτέου κανονισμού˙ ενώ το σύστημα του Μ. από αιώνων καθιερωμένον, δεν απαιτεί πολλήν εργασίαν, όταν δε τεθή εις ενέργειαν δυνάμεθα να τω δώσωμεν άλλην μορφήν˙ αλλ᾽ εις ημάς τους ενταύθα έλαχεν ο κλήρος να είμεθα πάντη ακατάλληλοι όπως αναλάβωμέν τοιαύτα, ήτοι διδαχάς, κατηχήσας κτλ.

Καθιστώ υμίν γνωστό, ότι ο φίλος κ. Γερακάρης θα επανέλθη εις Πελοπόννησον. Καλόν θα ήτο λοιπόν αν δι᾽ αυτού μοί αποστέλλοντο εν τάξει πάντα τα αναγκαιούντα, όπως, ανοίξωμεν την Μασονική Στοάν, την οποίαν πλείστοι Αδελφοί τοσούτον ποθούσι».

Η επιστολή βρήκε απόλυτη ανταπόκριση. Με τον Γ. Γερακάρη εστάλησαν στο Ναύπλιο από την Ζάκυνθο όλα όσα χρειαζόντουσαν. Τυπικά, συμβολικά εργαλεία και άλλα χρειώδη. Τότε στην Ζάκυνθο βρισκόταν σε μεγάλη ακμή ο Μασονισμός, κάτω από την ηγεσία του κόμη Δ. Ρώμα.

Βέβαια, περισσότερες πληροφορίες για την δράση της Τεκτονικής Στοάς στο Ναύπλιο δεν έχουμε. Πάντως, γεγονός είναι ότι το 1826 λειτουργούσε κανονικά η Στοά.

Αυτό προκύπτει από ένα έγγραφο εισδοχής νέου μέλους στην Μασονική Στοά του Ναυπλίου, το οποίο γραμμένο στα Λατινικά, βεβαιώνει την εγγραφή του και προτρέπει όλες τις άλλες Στοές να αναγνωρίσουν την ιδιότητά του, να συνεργάζονται μαζί του και να του παρέχουν όποια βοήθεια ζητηθεί από αυτόν.


Υποσημείωση

* Ο Διονύσιος Ρώμας, γιος του προξένου της Βενετίας στην Πελοπόννησο, Γεωργίου Κανδιάνου Ρώμα (1725-1796) και της Διαμαντίνας Καπνίση, γεννήθηκε το 1771. Σπούδασε νομικά στην Πάδοβα και όταν τελείωσε τις σπουδές του επέστρεψε στη Ζάκυνθο. Το 1794 ο Ρώμας διαδέχθηκε τον πατέρα του στη θέση του γενικού προξένου της Βενετίας στο Μοριά και στη Ρούμελη. Με αυτή την ιδιότητά του συνδέθηκε και καλλιέργησε σχέσεις με τους σημαντικότερους προκρίτους (Μαυρομιχάληδες, Ζαΐμηδες, Λόντους, Δεληγιάννηδες, Νοταράδες, Κρεββατάδες) και οπλαρχηγούς του τόπου. Από τους οπλαρχηγούς ξεχώρισε τον Θ. Κολοκοτρώνη με τον οποίο συνδέθηκε με στενή φιλία.

Το 1803 εκλέχθηκε μέλος της συντακτικής επιτροπής για τη ψήφιση του Επτανησιακού Συντάγματος και το 1806 διορίστηκε στη θέση του Πρύτανη Κερκύρας, από όπου διαχειρίστηκε με απαράμιλλη ευθύτητα τις εγχώριες υποθέσεις. Το 1809 εξελέγη γερουσιαστής και το 1810 ταξίδεψε ως αντιπρόσωπος των Ιονίων Νήσων, μαζί με τους Ε. Θεοτόκη, Μ. Μεταξά, Σπ. Κονδό και Στάμο Χαλικιόπουλο, στο Παρίσι για να συγχαρεί τον Ναπολέοντα Α΄ για τη γέννηση του γιου του, βασιλιά της Ρώμης. Στη Γαλλία παρασημοφορήθηκε με το παράσημο της Λεγεώνος της Τιμής. Την άνοιξη του 1815 ο Ρώμας ως Μέγας Διδάσκαλος του τεκτονισμού ίδρυσε στη Ζάκυνθο Στοά με το όνομα “Αναγεννηθείς Φοίνιξ”. Το 1816 ήρθε σε σύγκρουση με τον άγγλο Ύπατο Αρμοστή Θ. Μαίτλαντ για την επιβολή απολυταρχικού καθεστώτος και έφυγε από την Κέρκυρα για τη Ζάκυνθο, όπου παρέμεινε και αφιερώθηκε ολόψυχα σε πατριωτικά και πνευματικά έργα.

Διονύσιος Ρώμας


Τον Απρίλιο του 1819 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία από τον Αριστείδη Παπά. Το 1820 αγγλικό στρατιωτικό άγημα απέκλεισε το αρχοντικό του Ρώμα με σκοπό την ανακάλυψη μυστικών πατριωτικών εγγράφων, ενώ ο Ρώμας δικαιολογήθηκε στον τοποτηρητή Ross, τέκτονα χαμηλότερου βαθμού, ότι επρόκειτο για τεκτονικά έγγραφα και έτσι σταμάτησε κάθε ενέργεια. Παρ’ όλα αυτά για να αποφύγει την καταδίωξη των Άγγλων και τη φυλάκιση, ο Δ. Ρώμας κατέφυγε στη Βενετία, όπου παρέμεινε για τέσσερα χρόνια. Επιστρέφοντας στη Ζάκυνθο ίδρυσε αμέσως την Επιτροπή Ζακύνθου με σκοπό την οικονομική και πολεμική ενίσχυση του Αγώνα. Το 1833 μετέβη στο Ναύπλιο για να υποδεχθεί τον Όθωνα, αλλά εκεί κατηγορήθηκε ότι συμμετείχε σε συνομωσία εναντίον του μαζί με τον Θ. Κολοκοτρώνη και τον Δ. Πλαπούτα , οι οποίοι και καταδικάστηκαν σε θάνατο. Όταν αναθεωρήθηκε η δίκη (από τους Γ.Τερτσέτη, Γ.Πολυζωΐδη) και αποκαλύφθηκε η σκευωρία και η ανυπόστατη κατηγορία, οι τρεις άνδρες αθωώθηκαν πανηγυρικά. Ο Όθωνας τίμησε τον Ρώμα με το ανώτερο παράσημο του Ταξιάρχη του Σωτήρος και τον ονόμασε Σύμβουλο της Επικρατείας.
Ο Διονύσιος Ρώμας ήταν παντρεμένος με την Αδριάνα Σταυράκη Λοκατέλλι και είχε δύο γιούς: τον Γεώργιο Κανδιάνο (1796-1860) και τον Γεώργιο Δημήτριο (1805-1874). Πέθανε στη Ζάκυνθο, σε ηλικία 86 ετών, στις 26 Ιουλίου 1857.

Πηγή:
http://argolikivivliothiki.g